Blue ocean strategie

Een strategie die ik vaak gebruik tijdens trainingen is de Blue Ocean Strategie. Een strategie die oorspronkelijk is bedacht om ondernemingen zich te laten ontworstelen aan een (te) competitieve markt, maar veel breder toepasbaar is, dus ook op jouw werkplezier.

De rode oceaan

De basisgedachte is dat de meeste ondernemingen opereren in een rode oceaan. Een overbevolkte zee, vol met concurrenten die dezelfde markt bedienen. Stel je een oceaan voor, vol met haaien, die allemaal op dezelfde prooi (de klant) jagen. Je snapt vanzelf waarom die oceaan rood kleurt,.. van alle gevechten met je concurrenten waar geheid bloed uit voortvloeit.

Onvermijdelijk wordt daarbij ten koste van de kwaliteit op prijs geconcurreerd, totdat het eigenlijk voor geen van de ondernemingen nog echt leuk of aantrekkelijk is om in die markt het brood te verdienen. Zou jij tegenwoordig een uitgeverij willen zijn, of een bakker, of een gloeilampenfabrikant, of een circuseigenaar, of een uitzendbureau? Om maar eens een aantal voorbeelden te noemen. Misschien kun je je eigen werkgever of je eigen bedrijf ook wel in dit rijtje plaatsen. Het lijkt haast een kansloze onderneming om in die branches nog een succes te boeken. Maar toch is dat mogelijk, met de Blue Ocean Strategie.

De blauwe oceaan

Deze strategie, die uiteraard simpeler klinkt dan het in de praktijk is, gaat ervan uit dat je een nieuwe verse oceaan voor jezelf uitzoekt, of beter nog, zelf een nieuwe oceaan creert.  Gedachte is dat je bedenkt hoe je je competitieve markt ontworstelt door geen antwoord te geven op een bestaande marktvraag, maar door die zelf te creeren. Door te komen met een nieuwe aanbod op een (nog) niet bestaande vraag heb je geen concurrentie (althans, de eerste jaren niet) en hoef je dus niet te concurreren op prijs, noch concessies te doen aan de kwaliteit. Dat is het, niets meer en niets minder.

En dat dat mogelijk is hebben Circue du soleil (met een totaal nieuw circusconcept), Nintendo (met een nieuwe motion-controlled spelcomputer) en Philips (met de Senseo) bewezen. En er zijn legio andere voorbeelden van producenten die met een nieuw concept een nieuwe oceaan hebben gecreeerd waarin ze vrij van concurrentie (of in ieder geval met een mijlenverre voorsprong) de markt kunnen bedienen.

En soms zit dat in simpelweg een nieuw product (zie de Senseo en de Nintendo Wii), maar soms moet je je als bedrijf compleet omvormen (Circue du Soleil). Stel jezelf voor: je loopt naar je manager bij Philips en stelt voor een nieuw koffieapparaat in de markt te zetten. Hij verklaart je voor gek, geen droog brood in te verdienen. Of dat je als clown naar je circusdirecteur loopt en hem een totaal nieuw circusconcept voorhoudt. Je snapt dat dat niet zonder slag of stoot lukt en dat het heel, heel erg veel energie kost om anderen te overtuigen van de blauwe oceaan die op dat moment alleen jij ziet.

Een stapje terug…

Maar daarmee is niet alle hoop verloren. Want deze strategie is ook toepasbaar op je eigen dagelijkse werk. Want ook in jouw microwereldje bevind je je in een rode oceaan. Met collega’s die je min of meer beconcurreren: werkinhoudelijk, bij promotiekansen, bij de werkverdeling. En ook daar is het mogelijk om min of meer een blauwe oceaan te creeren. Door je werk anders aan te pakken, door een nieuw project te bedenken en naar je toe te trekken, door zaken op te pakken die anderen (onbewust) laten liggen, door een opleiding te volgen met expertise die niemand anders in het bedrijf heeft, door lef te tonen.

..en vier stappen vooruit

In deze strategie moet je daarvoor vier stappen zetten. Om te beginnen bekijk je wat je van je huidige werk en werkwijze moet elimineren. Dingen die geen zoden aan de dijk zetten, waar je geen waardering voor krijgt. Denk aan de 80-20 regel en probeer te snijden in de tachtig procent werk die niet (voldoende) bijdragen aan jouw productiviteit of jouw werkplezier.

Sommige zaken zou je wel willen elimineren, maar dat zal niet met alles lukken. Die zaken ga je tot een minimum reduceren. Dat werk doe je voortaan met zo min mogelijk energie, inzet en moeite.

Met het elimineren en reduceren heb je ongetwijfeld ruimte gecreeerd voor nieuwe zaken. Om te beginnen ga je die dingen op je werk verbeteren en versterken waar je wel blij van wordt en wat wel bijdraagt aan jouw blauwe oceaan. Dat waarmee je wel (positief) in het oog loopt bij je manager en wat wel je productiviteit versterkt.

Tot slot, en de belangrijkste stap, ga je iets nieuws creeren. En ik weet, bedenk het maar eens… Maar neem van mij aan, als je de eerste twee stappen hebt gezet, begin daar dus ook mee, dan ontstaat er ruimte en tijd (ook in je hoofd) waarmee automatisch nieuwe ideeen en inzichten opkomen. En dan is het nog maar een kwestie van tijd en inzet die jou naar jouw blauwe oceaan leidt.

Lees verder in het boek “Blue ocean strategie” van W. Chan Kim.