Het nieuwe jaar is weer begonnen, dus ook weer de periode van de goede voornemens. Ik heb het er vaker over gehad op deze website en de mogelijkheden voor goede voornemens op het werk zijn legio en heel persoonlijk. Je kunt een opleiding gaan volgen, met je baas gaan praten over een nieuwe carrière stap, meer of minder gaan werken, een nieuwe klus oppakken, werken aan de relatie met je collega’s en zo voort.
Ik ben afgelopen zomer op vakantie gegaan naar Scandinavië en daar schijnen ze het op het werk toch echt heel anders aan te pakken. Dit jaar ga ik een beetje Zweden, Noorwegen en Denemarken importeren naar Nederland door 2017 in het teken te stellen van ‘Lagom’.
Er zijn een aantal Scandinavische woorden die zich nauwelijks laten vangen in een goede Nederlandse equivalent. Lagom is daar één van. Het betekent zoveel als ‘niet teveel, niet te weinig, net genoeg.’ Het wordt breed gebruikt in Zweden. Zo kun je een lagom hoeveelheid koffie hebben, een lagom hoeveelheid Zweedse balletjes bij je avondmaal, of een lagom hete douche. Het beschrijft een balans tussen datgene waar je behoefte aan hebt, zonder dat het die behoefte overschrijdt.
Het woord werkt ook door in het alledaagse leven en dus ook op het werk. Lagom is een ware levenshouding en leidt ertoe dat klachten als stress en burn-out nauwelijks voorkomen in Scandinavië. Een vaak gebruikte uitdrukking in Zweden is ‘Lagom är bäst’: net genoeg is het beste. Het lijkt een beetje op het Engelse ‘Less is more’, maar dan met een minder moralistisch toontje, dus een stuk positiever.
Zweden werken dus niet te weinig, maar ook niet te veel. Zowel qua hoeveelheid werk (ze laten zich niet gek maken) maar ook in werktijden. De meeste Zweedse bedrijven liggen er verlaten bij na 17 uur. Ook Zweedse werkgevers onderschrijven het belang van een goede werk-privébalans door hun werknemers bijvoorbeeld een fitnessabonnement en flexibele uren te geven zodat werk goed gecombineerd kan worden met het gezinsleven.
Fika
Zweden combineren deze levenshouding met twee of drie keer per dag een fika. En daar kun je misschien rare gedachten bij krijgen, maar een fika is een koffiemoment met wat lekkers. Het zijn vaste rustmomenten op een dag waarbij het personeel collectief het werk neerlegt en de tijd neemt voor een informeel samenzijn. Dat doet mij denken aan een werkplek van jaren geleden waar dat ook gebruikelijk was. Zelfs nu besef ik nog hoe productief die improductieve momenten waren. Het waren namelijk de momenten waar het team een team werd. Persoonlijke verhalen werden gewisseld, maar ook informeel problemen en uitdagingen op het werk brainstormend werden besproken. De mooiste oplossingen kwamen uit de informele koffiemomenten.
Lagom met zo af en toe een fika. Ik heb nu al zin in het nieuwe jaar.