De huidige economische, sociale en milieuproblemen waar we mee te kampen hebben, noodzaken tot een belangrijke verschuiving in de gemiddelde lengte van de werkweek. Dat is de conclusie van een onderzoek van een Engelse denktank: de New Economics Foundation (NEF). En dat moeten we niet zien als een bedreiging, maar juist als een positieve kans, aldus de onderzoekers.
Volgens de NEF, duwen verschillende krachten ons naar een kortere werkweek: de bankencrisis die blijvende schade aan de economie heeft veroorzaakt, een samenleving die is verdeeld tussen een deel dat leidt onder werkloosheid versus een deel dat te veel en te vaak moet overwerken en een dringende noodzaak om te snijden in de overconsumptie, willen we de schade aan het milieu binnen de perken te houden. Daarnaast hebben meer en meer mensen behoefte om meer kwaliteit aan hun leven toe te voegen. Een kwaliteit die ze niet (alleen) willen vinden in het werk.
“Velen van ons leven om te werken, werken om geld te verdienen, en verdienen om te consumeren. En met ons consumptiegedrag verspillen we de natuurlijke hulpbronnen van de aarde “, zegt Anna Coote, co-auteur van het rapport. “Door minder tijd aan betaald werk te besteden kunnen we dit patroon doorbreken. We zouden meer tijd hebben om betere ouders te zijn, betere burgers, betere verzorgers en betere buren. En daarbij zouden we ook nog eens betere werknemers zijn: minder werken, maar wel meer gefocust, met meer energie en meer productie. Het is tijd om de macht over ons leven en werken terug te nemen en te werken aan een duurzame toekomst. ”
Uit het rapport blijkt dat veel mensen langer werken dan 30 jaar geleden. Sinds 1981 hebben twee volwassenen in een huishouding tezamen zes uur toegevoegd – bijna een hele werkdag – aan hun wekelijkse werklast. Het ontslaan van personeel om geld te besparen betekent dat sommige worden belast met overwerk, terwijl anderen hun broodwinning verliezen en afhankelijk worden van een uitkering. En door de toenemende (betaalde) arbeidsuren, lijden de niet betaalde onderdelen van het leven daaronder: het gezin, vrijwilligerswerk, vrienden, de (mantel-)zorg van dierbaren. En dat heeft weer hele kwalijke neveneffecten voor de samenleving als geheel die daardoor ‘verhardt’.
Andrew Simms, stelt: “De afgelopen twee jaar is gebleken dat velen zelfs meer consumeren dan het inkomen toelaat en ook meer dan het milieu toelaat, zelfs ook op een manier die ons welzijn niet verbetert. Daardoor moeten inmiddels vele anderen lijden onder armoede en honger. Ons onderzoek toont aan dat de overgang naar een kortere werkweek het enige nog onbeproefde middel is, dat ons uit deze vicieuze cirkel kan laten breken. Het zou een culturele omslag betekenen met enorme voordelen voor onze economie, onze kwaliteit van leven en onze planeet. En zeg nou eens eerlijk, wie wordt er niet enthousiast bij de gedachte aan een drie werkweek en dus een weekend van vier dagen? ”
Het rapport onderzoekt de mogelijkheden voor een radicale heroverweging van iets wat de meeste mensen beschouwen als onveranderlijk: een vijfdaagse werkweek van negen tot vijf. Toch is dat laatste slechts een overblijfsel van de industriële revolutie.
Maar zelfs John Maynard Keynes besefte dat daar niets onvermijdelijk aan is. In de jaren 1930 voorspelde hij dat aan het begin van de 21e eeuw we nog maar een 15-urige werkweek zouden hebben, in de afwezigheid van urgente economische problemen.
De belangrijkste conclusies
Een 21-urige werkweek zou kunnen helpen om betaalde arbeid eerlijker te verdelen over de beroepsbevolking en daarmee ziekte als gevolg van werkloosheid, te lange werktijden en te weinig controle over de tijd terug te dringen. Het zou het mogelijk maken om betaald en onbetaald werk gelijker te verdelen tussen vrouwen en mannen. Ouders kunnen meer tijd doorbrengen met hun kinderen en in zijn algemeenheid is er meer tijd voor vrijwilligerswerk. Naarmate het werk eerlijker wordt verspreid, zal de inkomensongelijkheid afnemen, waardoor het brede scala van sociale problemen dat daaruit voortvloeit ook zal afnemen.
Met een 21-urige werkweek, zouden sommige mensen minder gaan verdienen, maar met veel meer tijd aan hun handen. Dit betekent dat in plaats van te vertrouwen op consumptiegoederen – waarvan de meeste worden gekocht om het veel te drukke leven te veraangenamen of te versimpelen – mensen in staat zullen zijn om meer zelf te doen: meer actief met het eigen voedsel bezig zijn, zelf te koken in plaats van kant en klaar maaltijden , wandelen en fietsen in plaats van met gemotoriseerd vervoer, dingen die kapot zijn repareren in plaats van ze weg te gooien. Door het leven in een lagere versnelling te zetten zou de koolstofdioxide-uitstoot verminderen en de algehele tevredenheid van het leven toenemen. Een meer egalitaire cultuur zou ook de behoefte om op te vallen met extravagante aankopen om de hoger in de sociale pikorde te staan wegvallen.
Het kost tijd om een actief burger te zijn in de democratie. We hebben tijd nodig om over politieke kwesties te leren, betrokken te raken bij de besluitvorming en aan te sluiten bij politieke partijen. Minder uren besteed aan het werk, betekent meer tijd om als actieve burger aan de slag te gaan in de lokale gemeenschap.
Met een 21-urige werkweek zullen bedrijven profiteren van meer vrouwen die aan de slag gaan en van mannen die een meer evenwichtig leven leiden. Er zou minder stress zijn omdat er minder gejongleerd hoeft te worden tussen werk en privé. Er zijn aanwijzingen dat mensen die korter werken productiever zijn per gewerkt uur.
De uitdagingen
Zo lijkt een overgang naar een 21-urige werkweek alleen maar voordelen te hebben. Maar als het zo makkelijk was… Er zijn wel enkele uitdagingen te overbruggen voor we zover zijn:
Werklozen zullen geactiveerd moeten worden om terug te keren op de arbeidsmarkt en het gat dat met de 21-urige werkweek ontstaat op te vullen. Daartoe zullen specifieke opleidingsmogelijkheden moeten worden geboden.
Het pensioen- en zorgstelsel zal moeten worden herzien en afgestemd op deze nieuwe manier van werken.
Overwerk zal moeten worden ontmoedigd door deze extra te belasten (ook of juist voor de werkgever) en de aanname van nieuw personeel aantrekkelijker te maken
Voor veel mensen zal de omschakeling lastig zijn omdat zij afhankelijk zijn van een dubbel gezinsinkomen om de vaste lasten (hypotheek) te kunnen opbrengen. De financiering van de woningmarkt, met name ook voor mensen die al een woning hebben gekocht, zal moeten worden herzien.
Een 21 uur model vraagt nadere regulering voor flexibele werktijden, duo- of misschien zelfs triobanen, scholing, zorgverloven etcetera.
Wat vind jij? Lijkt jou een 21-urige werkweek ook aantrekkelijk?
Het idee is leuk, maar daarvan kan ik niet rondkomen als alleenstaande.
Misschien kunnen we beginnen met een 35-urige werkweek (vijf dagen van zeven uur) en wat meer vakantiedagen, een systeem dat men in Frankrijk kent. Daar is de wettelijke arbeidsduur 1607 uur per jaar. Dat betekent om 8.30 uur beginnen, ’s middags een uur pauze en om 16.30 uur weer naar huis.
lijkt me leuk! Heerlijk zelfs, vooral in de zomer. In plaats van saai op kantoor te zitten heb je dan nog tijd om te gaan zwemmen