Vanochtend zat ik in de trein naar mijn werk en zag daarbij een collega-forens driftig aantekeningen maken op zijn MT-agenda. En hij zal niet de enige zijn geweest die op maandag of dinsdagochtend zich twee uur lang met andere managers opsluiten in een vergaderzaal om te praten over targets, organisatieontwikkelingen, hrm, strategie en meer van dat geneuzel.
Ik las ook een artikel over het feit dat ondernemingen in de vakantieperiode, als het merendeel van het management (en de werknemers overigens ook) vlekkeloos weten door te draaien. Daarbij het bericht dat België die meer zonder dan met kabinet functioneert economisch beter lijkt te presteren dan Nederland.
En ik bedacht me dat wat dit land en menig bedrijf mist is leiders. En er is een duidelijk verschil tussen een leider en een manager. Een manager is een boekhouder die zorgt dat afspraken worden uitgevoerd en iedereen zich aan de vastgestelde regeltjes en budgetten houdt. Een leider is iemand die voorbij de status quo kijkt en de groep, of dat nou een land of een bedrijf is, een bepaalde kant op loodst, met een heldere visie. Een leider zorgt dat een land binnen korte tijd een mens op de maan zet. Hij zegt niet hoe, maar hij (of zij) zegt wat. Hoe lang geleden is dat, dat er op jouw werk een leider is opgestaan die een nieuwe richting heeft aangegeven. En dan ook nog eens zonder een leger aan ‘managers’ die het visionaire verhaal in kaderen en in hokjes verdelen?
Een andere bericht in de krant sprak boekdelen. De 20% regel bij Google is aan gort ‘gemanaged’. De regel dat medewerkers 20% van hun tijd mogen besteden aan eigen projecten heeft de meest fantastische en lucratieve producten voor Google opgeleverd. Maar dat rendement is natuurlijk lastig af te meten. Nu mogen medewerkers volgens datzelfde artikel die 20% in eigen tijd doen en moet voor iedere scheet toestemming van de ‘manager’ worden gevraagd. Toestemming die steeds minder wordt verkregen. Hoe breng je je eigen innovatie om zeep? Hebben de oprichters van Google dat voor ogen gehad? Wat is er van Apple over gebleven na het overlijden van Steve Jobs, de enige leider in die onderneming die met visie en richting Apple naar grote hoogte heeft gebracht. Een onderneming overgeleverd aan managers en boekhouders.
Ik durf de stelling aan dat de gemiddelde onderneming met de helft minder managers toe kan. Als het ook niet met driekwart minder kan. Professionele medewerkers kunnen best zelf bepalen hoe zij hun werk doen. En ook als samenwerking tussen verschillende teams nodig is, kunnen zij dat best zelf tot stand brengen. Vertrouwen in medewerkers in plaats van controle. Dat zou de hoeksteen van iedere onderneming moeten zijn. Dat zou heel wat werknemers een hoop kopzorgen schelen en de onderneming geen windeieren leggen.