Tot mijn grote verdriet heb ik in de afgelopen jaren op het werk het verlies van drie collega’s van nabij mogen meemaken en daarbovenop het overlijden van de partner van een collega. En alhoewel ik op deze website vooral stilsta bij hoe je het een beetje leuk en gezellig kunt maken op het werk, krijgen we helaas allemaal ook te maken met leed, verlies en verdriet op de werkvloer.
Het maakt daarbij nogal wat uit of een collega al maanden of langer ziek is en je je op het onvermijdelijke moment kunt voorbereiden, of dat je overvallen wordt door een telefoontje dat iemand plotseling uit het leven is weggerukt (of daar wellicht zelfs zelf toe heeft besloten). Geen situatie is hetzelfde maar de emoties zijn er niet anders om, ook als je het overlijden al maanden ziet aankomen, overvalt het moment zelf je net zo hard.
Ook je rol in de organisatie is van belang. Als collega komt het verdriet en de rouwverwerking. Als manager schiet je al snel in de regelstand. Overlijdensprotocol erbij (heeft je bedrijf die niet, dan zijn er talloze ‘checklists’ op internet te vinden), medewerkers bij elkaar roepen, contact met de nabestaanden onderhouden, intranetberichtje, rouwadvertentie, bloemen, speech voor de begrafenis, bedrijfsmaatschappelijk werk inschakelen, administratie in gang zetten (en in het midden en kleinbedrijf mag je dat als manager allemaal zelf doen), terwijl je aan je eigen emoties nauwelijks toekomt.
Wat ik inmiddels uit eigen ervaring kan vertellen is dat het overlijden van een collega enorme impact heeft. Iedereen gaat daar op zijn eigen manier mee om. De één barst in tranen, de ander trekt zich stilletjes terug en uit zich nauwelijks. Belangrijkste boodschap die ik hier zou willen geven is dat er vooral veel ruimte wordt geboden om over de situatie te praten, ook als er enkele weken of maanden zijn verstreken. Bij de een duurt de rouwverwerking nu eenmaal wat langer dan bij de ander. Zelfs nu hebben we het af en toe nog over een gewaardeerde collega die drie jaar geleden is overleden.
Laat een collega directe familie na, dan kan het zinvol zijn om de verhalen, ervaringen, van collega’s foto’s te bundelen in een boekwerkje. Dat geeft mensen de gelegenheid om even expliciet stil te staan en na te denken over de mooie momenten met de overleden collega en tegelijk is het een heel waardevolle herinnering voor de nabestaanden en mogelijk ook (kleine) kinderen van de overleden persoon, die hem of haar wel privé goed kennen, maar zijn persoonlijkheid op het werk natuurlijk niet of nauwelijks mee hebben gekregen. Een boekje ter nagedachtenis gemaakt door de collega’s vult ook dat deel van de herinnering van de nabestaanden aan de overledene in en het helpt met de rouwverwerking op de werkplek.
Ik heb geen blauwdruk en wil die hier vooral ook niet geven. Elke situatie is verschillend. Belangrijk is te beseffen dat het overlijden van een collega een emotionele gebeurtenis is die om de nodige aandacht vraagt. Niet alleen in de eerste dagen, maar ook in de weken en maanden daarna. Stop het ook niet weg maar praat met elkaar en haal mooie herinneringen op. Daarmee wordt recht gedaan aan de overledene, maar het verbindt de achterblijvende collega’s en kan als zodanig een heel waardevolle bijdrage leveren aan de sfeer op de werkvloer. En daarmee kan zoiets treurigs als het verlies van een collega toch een heel mooi en blijvend effect op de organisatie hebben.
Voor meer verhalen en ervaringen hier een tweetal links:
http://www.tobemagazine.nl/als-een-collega-overlijdt/
https://www.mt.nl/management/wat-te-doen-als-een-collega-overlijdt/11646
Heb je zelf ervaring met het overlijden van een collega of werknemer, dan kun je dat delen in de comments.