Pesten op de werkvloer

De laatste weken is er weer extra veel aandacht voor pesten op de werkvloer. Het ministerie van Sociale Zaken start komende maand met een campagne en een nieuwe stichting moet het onderwerp meer bespreekbaar maken. Hoe groot het probleem is weet niemand. In onderzoek van TNO uit 2013 wordt gesteld dat zo’n zeventien procent van de werknemers weleens gepest is. Dat is een op de zes werknemers. Uit nog ouder onderzoek door het CNV en de Universiteit Twente wordt ruim 17% van alle werknemers in Nederland op het werk structureel gepest en ruim 8% van de leidinggevenden.

Indrukwekkende cijfers waarvan ik me afvraag of ze reeel zijn. Maar dat doet niet ter zake. Al zou het maar gaan om 1% of misschien 0,1% van de werkzame beroepsbevolking, dan hebben we het nog steeds over 700.000 of 70.000 personen die gebukt gaan onder pesterijen op het werk. En als jij net die ene persoon bent die de pech heeft het mikpunt te zijn van pesterijen dan leidt dat tot ernstige stress of erger zoals we kunnen leren uit de situatie van Arthur Gotlieb bij de Nederlandse zorgautoriteit die zich als gevolg van zijn werksituatie uiteindelijk van het leven benam. Volgens een schatting van TNO uit 2005 plegen ongeveer tweehonderd mensen per jaar zelfmoord door slechte omstandigheden op het werk (pesten, intimidatie, verwaarlozend management). Bekend zijn de ruim dertig werknemers van France Telecom die in 2008 en 2009 zelfmoord pleegden vanwege ‘brutal management’ van de topman. Ook de zelfmoord van Carsten Scholten, de CEO van Swisscom, wordt toegeschreven aan totale overbelasting, pesten en onbeschofte behandeling van de president-commissaris.

Waar de werknemers de “schuld” van het pesten op het werk meestal bij zichzelf zoeken doen leidinggevenden (die moeten zorgen voor een veilige werkomgeving) dat juist niet. Het merendeel van de mensen die op het werk worden gepest ondervinden daar blijvende schade van. Pesten op de werkvloer is daarbij extra ingrijpend omdat er een enorm taboe op rust. Gepeste werknemers worden geïntimideerd dat ze er niet over durven praten of praten er uit zichzelf niet over omdat ze denken dat dat ‘slecht’ is voor de carriere of dat mensen denken dat het pesten op de een of andere manier wel terecht zal zijn.

Het systematisch pesten door collega`s wordt mobbing genoemd. Anders dan plagerijtjes kent deze vorm van pesten op het werk een structureel karakter. Als we het hebben over mobbing dan hebben we het over vijandig gedrag, dat gericht is op een persoon die zich niet of nauwelijks kan verweren. De collega is bij mobbing het slachtoffer van bijv. uitschelden, intimideren, isoleren en belachelijk maken. Daarnaast kan het pesten op het werk op een subtielere manier gebeuren door bijv. iemand zinloze taken te geven, belangrijke informatie achter te houden of nooit koffie mee te nemen voor de bewuste collega. Een groot aantal werknemers die op het werk worden gepest worden uiteindelijk letterlijk ziek van het pesten. Een aanzienlijk deel besluit om uiteindelijk ontslag te nemen of belandt in de WAO. In het uiterste geval plegen werknemers dus zelfs zelfmoord vanwege de pesterijen zoals ik hiervoor al beschreef.

Wordt u gepest en zoekt u hulp? Kijk dan hier voor tips en een verwijzing naar de juiste instanties. Weet dat het niet aan u ligt maar aan degene die u pest. Zoek contact met een vertrouwenspersoon of arboarts binnen uw bedrijf of, als u daar geen vertrouwen in heeft, begin met het bespreekbaar maken bij uw partner, huisarts of goede vriend of vriendin. Waar u geen uitweg meer ziet kunt u samen met diegene die u wel vertrouwt op zoek naar mogelijkheden om de pesterijen te stoppen.