Pleegt jou werk roofbouw op jouw gezondheid?

Roofbouw op het werk is een serieus probleem dat veel mensen treft. Het kan leiden tot burn-out, verminderde productiviteit en zelfs gezondheidsproblemen. Hoe herken je de signalen van roofbouw bij jezelf of anderen en wat kun je eraan doen om het te voorkomen of om eruit te breken?

Herken de signalen

  1. Chronische Vermoeidheid: Als je je constant uitgeput voelt, zelfs na een goede nachtrust, kan dit een teken zijn van roofbouw. Een client van mij vertelde ooit dat hij zich zo moe voelde dat hij tijdens vergaderingen bijna in slaap viel. Hij dacht eerst dat het gewoon een drukke periode was, maar het bleek een teken van roofbouw te zijn.
  2. Verminderde Productiviteit: Als je merkt dat je minder productief bent dan normaal of meer fouten maakt, kan dit een teken zijn dat je te veel hooi op je vork hebt genomen. Een bekende quote van Henry Ford luidt: “Het is niet de werkgever die het loon betaalt. Werkgevers behandelen alleen het geld. Het is de klant die het loon betaalt.” Dit herinnert ons eraan dat we ons werk goed moeten doen, maar niet ten koste van onze gezondheid.
  3. Emotionele Uitputting: Als je je emotioneel uitgeput voelt en snel geïrriteerd raakt, kan dit een teken zijn van roofbouw. Een vriendin van mij vertelde dat ze op een gegeven moment zo gestrest was dat ze begon te huilen om de kleinste dingen en alleen maar chagrijnig was richting haar partner. Dit was een duidelijk teken dat ze te veel druk ervoer op het werk.
  4. Fysieke Klachten: Hoofdpijn, maag- en hartklachten maar ook slaapproblemen zijn ook duidelijke tekenen van roofbouw.

De weerbarstigheid van roofbouw

Het is niet altijd makkelijk om roofbouw te voorkomen of te stoppen. De prestatiedruk kan soms enorm hoog liggen, vooral in werkculturen waar lange uren en hoge productiviteit worden verwacht zoals op de Zuidas. Maar, lach niet, ook bij de Rijksoverheid is de werkdruk vaak enorm hoog, zeker op thema’s die politiek gevoelig liggen. Daarnaast kunnen persoonlijke factoren, zoals eigen gedrevenheid of angst voor ontslag, het moeilijk maken om weerstand te bieden aan deze druk.

Ikzelf merk het als ik geen tijd meer neem om fatsoenlijk te lunchen. Een wandeling tussen de middag schiet er vaak bij in en mijn gesmeerde boterhammen eet ik vaak al bellend en mailend op. Leren nee te zeggen en echt tijd reserveren voor verschillende rustmomenten op de dag is essentieel om overeind te blijven.

Wat kun je eraan doen?

  1. Stel Grenzen: Leer om ‘nee’ te zeggen en stel grenzen voor jezelf. Het is belangrijk om te weten wat je aankunt en om niet te veel hooi op je vork te nemen. Dit kan moeilijk zijn in een werkcultuur die hoge prestaties verwacht, maar het is essentieel voor je welzijn.
  2. Neem Pauzes: Zorg ervoor dat je regelmatig pauzes neemt om op te laden. Een inspirerende quote van Albert Einstein luidt: “Creativiteit is besmettelijk, geef het door.” Dit herinnert ons eraan dat we soms een pauze moeten nemen om onze creativiteit te herontdekken.
  3. Praat erover: Als je merkt dat je last hebt van roofbouw, praat er dan over met je leidinggevende of een collega. Dit kan moeilijk zijn, vooral als je bang bent voor de gevolgen, maar het is belangrijk om open te zijn over je gevoelens en behoeften.
  4. Zoek Professionele Hulp: Als je merkt dat je de signalen van roofbouw niet zelf kunt aanpakken, zoek dan professionele hulp. “Je kunt niet echt iets bereiken zonder een beetje hulp van anderen.” Het is oké om om hulp te vragen.
  5. Onderhoud een Sociaal Netwerk: Een sterk sociaal netwerk kan je helpen om stress te verminderen en je veerkracht te vergroten. Praat met vrienden, familie of collega’s over je ervaringen en gevoelens. Een leuke anekdote: een vriendin van mij, laten we haar Anna noemen, vertelde dat ze zich zo gestrest voelde dat ze besloot om met haar baas te praten. Haar baas was begripvol en hielp haar om haar werkdruk te verminderen.
  6. Sport en Ontspanning: Regelmatige lichaamsbeweging en ontspanningstechnieken zoals meditatie of yoga kunnen helpen om stress te verminderen en je energieniveau te verhogen.

Wat te doen als je situatie uitzichtloos lijkt

Niet iedereen heeft zomaar een plan b of kan zomaar van baan wisselen. Soms zit je gewoon vast in een veeleisende en soms zelfs toxische omgeving. Het voelt soms aan als moderne slavernij. Zit ook dan niet bij de pakken neer. Hoe moeilijk ook, je kunt altijd iets doen. Als je situatie uitzichtloos lijkt en je geen kant op kunt, overweeg dan de volgende stappen:

  1. Zoek Ondersteuning: Praat met een vertrouwenspersoon, bedrijfsmaatschappelijk werk, een coach of therapeut. Zij kunnen je helpen om je situatie vanuit een ander perspectief te bekijken en mogelijke oplossingen te vinden.
  2. Maak een Plan: Stel een plan op om je situatie te verbeteren, zelfs als het kleine stappen zijn. Dit kan je helpen om een gevoel van controle en richting te krijgen.
  3. Blijf Positief: Probeer positief te blijven en focus op de dingen die je wel kunt veranderen. Winston Churchill zei ooit: “Succes is niet definitief, falen is niet fataal: het is de moed om door te gaan die telt.”
  4. Onderzoek je Opties: Zelfs als het lijkt alsof je vastzit, zijn er vaak meer opties dan je denkt. Overweeg om te praten met HR, een vakbond of een arbeidsrechtadvocaat om je rechten en mogelijkheden te verkennen.

Roofbouw op het werk is een serieus en complex probleem, maar het is mogelijk om de signalen te herkennen en actie te ondernemen om het te voorkomen. Door grenzen te stellen, pauzes te nemen, erover te praten, professionele hulp te zoeken, een sociaal netwerk te onderhouden, te sporten en te ontspannen, kun je jezelf beschermen tegen de negatieve gevolgen van roofbouw. Vergeet niet om goed voor jezelf te zorgen en je gezondheid op de eerste plaats te zetten.

Laat een reactie achter

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *