Vijf redenen waarom meer salaris je niet gelukkig maakt

De constant jacht naar meer geld, het eeuwig najagen van die bonus of loonsverhoging, het jezelf afmeten aan de hand van het getal op je salarisstrook, is geen goede manier om carrière te maken of überhaupt voor een gezond werkend bestaan.

Het is verleidelijk om geld als meetlat te gebruiken, omdat het één van de weinige objectieve maatstaven is om de vooruitgang in je carrière te meten. Als je vorig jaar € 40.000 verdient en dit jaar € 45.000, dan moet je wel vooruitgang hebben geboekt. Toch?

Nou, niet noodzakelijk dus. Jouw salaris, hoe groot dat ook is, zal jou geen werkplezier brengen. Erger nog, een beetje extra salaris laat mensen een vervelende baan op de koop toe nemen. En dat zal je uiteindelijk bezuren en wel om de volgende redenen:

1: Meer geld maakt niet gelukkiger
De meeste mensen denken dat een hoger inkomen hen meer geluk zal brengen. Zij hebben het mis!

Dat blijkt uit een onderzoek van twee professoren aan de Princeton University, econoom Alan B. Krueger en psycholoog Daniel Kahneman. Zij stellen dat het geloof dat een hoog inkomen gepaard gaat met een goed gevoel wijdverspreid is, maar meestal een illusie. Mensen met een bovengemiddeld inkomen zijn relatief tevreden met hun leven, maar zijn nauwelijks gelukkiger dan anderen in de dagelijkse gebeurtenissen, ze hebben de neiging meer gespannen te zijn en blijken niet meer tijd in leuke bezigheden te stoppen.

Het probleem is dat mensen desondanks blijven geloven in de misvatting dat meer geld verdienen hen meer geluk zal brengen. Ondanks de zwakke relatie tussen inkomen en algemeen welbevinden, zijn veel mensen ontzettend gemotiveerd om hun inkomen te verhogen. In sommige gevallen kan dit leiden tot een scheve tijdsverdeling tussen werk (en lange vergaderingen in de avonduren) ten koste van de tijd die aan privéactiviteiten wordt besteed. Aldus de onderzoekers.

En dit is dus eigenlijk een manier om te zeggen dat het helemaal niet zo verstandig is om van baan te veranderen vanwege een hoger salaris, terwijl als tegenprestatie een 70 urige werkweek, regelmatige avondvergaderingen en weekendactiviteiten of acht internationale reisdagen per maand worden verlangd. Zou je niet gelukkiger zijn met een lager salaris waardoor je meer kostbare tijd  kunt besteden aan je dierbaren, je vrienden en familie?

2: Bedenk je altijd dat geld slecht voor je is
“Geld drijft mensen in een situatie waarin ze gefocust raken op het behalen van hun eigen doelen, zonder de hulp van anderen” zo stelt onderzoeker Kathleen Vohs, van de Universiteit van Minnesota.

Zij deed een aantal experimenten, waar deelnemers werd gevraagd een moeilijke puzzel op te lossen, waarbij ze anderen om hulp konden vragen. Sommige deelnemers werden onbewust (subliminaal) beïnvloed om aan geld te denken.  Bij andere deelnemers gebeurde dat niet.

Het experiment toonde aan, dat de gedachte aan geld een belangrijk negatief effect had op de deelnemers. Ze vroegen minder vaak om hulp bij de opgaven, ze waren terughoudender in het geven van hulp aan anderen, ze werden minder vrijgevig en ze zonderden zich meer van anderen af.

Dus, als jouw succes afhangt van de mate waarin je samenwerkt met anderen, de mate waarin je hulp verleent aan anderen en ook hulp van anderen vraagt, maakt de gedacht aan geld (zelfs op een subtiele en onbewuste manier) je minder effectief. Aan de andere kant, als jouw succes afhangt van de mate van egoïsme en solisme, dan kun je geld gerust tot je enigste drijfveer maken.

De groep mensen die het mantra “tijd is geld” hanteert, loopt een extra risico. Vooral als ieder uurtje gefactureerd moet worden, kan dat betekenen dat zelfs het privéleven beprijsd wordt. In het boek “The no asshole rule” van Bob Sutton, beschrijft hij de situatie dat advocaten die langs de zijlijn naar de voetbaltraining van hun kinderen staan te kijken, in gedachten de teller van het in de tijd die ze langs de kant staan gemiste inkomen zien wegtikken. Dan ben je ergens toch de verkeerde weg ingeslagen.

3: Het bedrag telt niet – eerlijkheid wel
Wat experimenten. Een groep capucijner aapjes werd getraind om aan de trainer gladde stenen te geven in ruil voor een plakje komkommer. Deze aapjes zijn best slim, dus na verloop van tijd zijn de aapjes druk bezig om gladde stenen te verzamelen om die vervolgens aan de verzorger te geven.

Vervolgens werd aan één van de aapjes uit de groep niet komkommer gegeven, maar steeds een stukje grapefruit. Nu wil het geval dat capucijner aapjes grapefruit nog veel lekkerder vinden dan komkommer. Al snel gaat het gerucht door de groep dat één van hen geen komkommer maar grapefruit krijgt. Met als gevolg dat de groep helemaal geen stenen meer verzamelt en collectief het bijltje erbij neergooit.

In een ander experiment werd bij mensen een hersenscan gemaakt. Elke keer dat de deelnemers dachten dat ze oneerlijk behandeld worden, lichte er een plekje in de hersenen op. Het lijkt erop dat eerlijkheid niet alleen een nastrevenswaardig ideaal is, maar wij mensen hebben een biologische behoefte om eerlijk behandeld te worden.

Als je jouw salaris oneerlijk vindt ten opzichte van jouw prestaties, of ten opzichte van collega’s, of ten opzichte van wat ze bij andere bedrijven betalen, zul jij je ongelukkig gaan voelen. Scheve salariëring binnen een bedrijf zal dus ook ertoe leiden dat de productiviteit in zijn totaliteit zal dalen.

4: Het gaat er niet om dat je krijgt wat je wilt, maar dat je wilt wat je krijgt
Stephen Shapiro, schrijver van het boek “Goal free living”, haalt een Duits onderzoek aan, waaruit blijkt dat het gat tussen je huidige inkomen en je gewenste inkomen het enige is dat ertoe doet. Als mensen meer geld willen dan ze hebben, hebben ze de neiging ongelukkig te zijn.

Er zijn twee manieren om dit gat te dichten. De meest voor de hand liggende is door meer geld te gaan verdienen. Nadeel van deze methode is, dat dat niet altijd lukt, èn dat hoe meer je verdient, hoe meer je ook verwacht. Het gat wordt daardoor nooit echt kleiner.

De andere manier is duurzamer. Die gaat erom dat je je gewenste inkomen dichter brengt bij je huidige inkomen. Als je wilt wat je hebt, is er geen gat en ook geen ontevredenheid. Als jij je realiseert dat je basis behoeften zijn vervuld (eten en een dak boven je hoofd), zal meer geld, een groter huis, een grotere auto, lcd-televisies in elke kamer van je huis, je niet gelukkiger maken dan je nu al bent. Tevreden zijn met wat je hebt, zal je wel gelukkiger maken.

5: Je salaris kan je ongelukkig maken, maar niet gelukkig
De motivatie theorie van Herzberg, maakt onderscheid tussen twee factoren: hygiene en motivatie.

De hygiëne factors kunnen ons ongelukkig maken als ze niet aanwezig zijn, maar hun aanwezigheid maakt ons niet gelukkig. De motivatie factoren kunnen ons wel gelukkig maken. Salaris valt onder het kopje hygiëne. Dat betekent dat goed betaald krijgen de ontevredenheid kan wegnemen, maar dat het geen tevredenheid kan creëren.
Wat moet je dan doen?
Ik heb niets tegen geld, sterker nog, ik houd erg van geld. Het is ook niet onbelangrijk. Zonder geld wordt het leven knap ingewikkeld. Het is ook niet zo dat geld en geluk inwisselbaar zijn voor elkaar. Ik zeg dus niet dat je gelukkiger wordt met minder geld (waarschijnlijk niet zelfs).

Waar het om gaat is dat niet alles om geld zou moeten draaien. Besef je dat er belangrijker dingen zijn dan (meer) geld verdienen. Wat wil je met dat (extra) geld gaan doen en wat heb je daarvoor over? En word je daar dan echt gelukkig van? En kun je datzelfde doel niet op een andere manier bereiken?

Een gezonde benadering is dat je werkt om te leven. Geld verdienen doe je ook om (leuk) te leven. Het werkt niet andersom. Geld is geen doel op zich, het is een middel tot iets anders. Als je een deel van je leven moet opofferen (in tijd) om meer geld te kunnen verdienen, moet je je afvragen of je de juiste keuzes maakt.

Geeft nooit je levensvreugde of werkplezier op, voor wat extra geld.

Als jij je beslissingen in je carrière afhankelijk maakt van geld, zul je altijd die volgende loonsverhoging blijven najagen. Het zal nooit genoeg zijn, er is altijd ergens een plekje waar je nog meer kunt verdienen en je zult de tijd niet nemen om na te denken of je werk wel zo leuk is en of je die volgende loonsverhoging wel nodig hebt.

Als je je carrière daarentegen baseert op wat jou werkplezier geeft, is er een veel grotere kans dat je dat ook zult hebben. En je zult dat waarschijnlijk ook nog eens terugzien op je salarisstrook. Je zou een poging moeten wagen om betaald te krijgen wat je waard bent. Om te krijgen wat redelijk is gelet op jouw toegevoegde waarde en gelet op wat anderen binnen jouw bedrijf betaald krijgen. Vergeet vervolgens het geld en focus op plezier in je werk.

En weet je: dat is helemaal niet makkelijk om te doen. Hoe zit dat met jou? Hoe belangrijk is jouw salaris? Wat is het belangrijkste voor jou –  geld of werkplezier? Welke keuzes heb jij in je loopbaan gemaakt?