Jessica Pryce-Jones lunchte in het St James’s Park in Londen toen ze zich realiseerde hoe ongelukkig ze was in haar baan. “Ik vroeg me af of ik zachtjes kon worden aangereden door een bus, zodat ik die middag niet terug naar mijn werk zou hoeven gaan”.
Gelukkig waren er geen bussen in de nabijheid, maar de gedachte op zich was genoeg om haar tot actie aan te zetten: ze nam ontslag, ging psychologie studeren en opende een nieuwe praktijk iOpener. Een adviespraktijk dat is gespecialiseerd in het verbeteren van prestaties door mensen blijer te maken.
“Er is een sterke link tussen geluk en prestaties” zegt ze. “Mensen die met plezier hun werk doen, doen feitelijk één dag meer per week ten opzichte van hun ongelukkige collegae.”
Waardevol en gewaardeerd
Werkplezier zit niet in een hoger salaris of een gepimpte werkomgeving. Wat medewerkers willen is waardevol en gewaardeerd werk doen. Managers kunnen een verschil maken door goed werk te erkennen en door medewerkers meer vrijheid te geven om hun eigen taken vorm te geven en te plannen. “Iedereen wil uitgedaagd worden en interessant werk doen.”
Maar, medewerkers moeten ook zelf verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen werkplezier. Dat heeft te maken met zelf-bewustzijn en houding en hoeft niet te betekenen dat ieder moment geweldig hoeft te zijn. Pryce-Jones zegt: “Je moet onderkennen dat mindere momenten onderdeel zijn van het leven”. Een andere bruikbare aanpak is om je baan zo vorm te geven dat de tijd die je besteed aan leuke zaken wordt geoptimaliseerd. Veel mensen klagen over taken waar zij een hekel aan hebben en kunnen zich daardoor nauwelijks focussen op wat ze wel leuk vinden in het werk. Want dat leuke deel is er in de meeste gevallen wel degelijk.
Kiezen voor geluk
De grootste stap die je als individu kunt zetten is te kiezen voor geluk, aldus Alexander Kjerulf. “In plaats van genoegen nemen met een baan die niet verkeerd is, zeg je tegen jezelf ‘ik wil plezier op mijn werk hebben’. Je kunt gelukkig zijn als buschauffeur, als dokter, als leraar, als vuilnisman,… maar een hoop mensen lijken het niet te willen.”
De juiste baan en de juiste werkgever vinden is cruciaal, net als de bereidheid om een ongelukkige baan vaarwel te zeggen. Dat is wat Lisa Blackshaw deed toen ze zich onvoldoende getraind en ondersteund voelde om haar werk goed te doen. “Ik haatte het om op te staan voor mijn werk. En buiten het feit dat ik ongelukkig was op het werk, nam ik dat gevoel ook mee naar huis en had het invloed op mijn relatie.”
Ze was geschokt toen ze ontdekte hoeveel verschil het uitmaakte om in een andere baan te zitten, waar ze zich wel ondersteund en gewaardeerd voelde.Lisa is nu receptioniste bij Moneypenny, een bedrijf waar ze wel adequaat getraind is en weet wat er van haar wordt verwacht. “Iedereen werkt samen in teams, je hebt veel contacten met collega’s en bij problemen helpen teamgenoten elkaar.” Ze heeft niet alleen meer werkplezier, maar is ook in het algemeen veel gelukkiger geworden. Haar advies voor mensen die ongelukkig zijn met hun huidige baan is dan ook: vertrek en verander je leven.
Aanmodderen
Kjerulf zegt dat de meeste mensen te lang aanmodderen en het besluit het roer om te gooien te lang voor zich uitschuiven. We zijn goed in het luisteren naar alle bezwaren tegen het opzeggen van je baan – financiele risico’s, de moeilijkheid een andere baan te vinden etcetera – maar we kijken nauwelijks naar wat het ons kost om in een slechte baan te blijven hangen. “Je krijgt gezondheidsklachten, je relatie lijdt eronder en je carriere ook. Over de jaren zakt je zelfvertrouwen tot een absoluut dieptepunt, waarna er helemaal geen uitweg uit de misere meer mogelijk lijkt.
“Ik spreek met een heleboel mensen die hun baan hebben opgezegd en ik ben nooit iemand tegengekomen die daar spijt van had of dat ze dat niet zo snel hadden moeten doen. Iedereen zegt dat ze juist veel eerder die stap hadden moeten nemen” stelt Kjerulf.
Vier tips voor meer werkplezier
Concentreer je op de leuke elementen in je werk (en leven)
Als we in het Westen praten over geluk en ongeluk op het werk hebben we de neiging een corrigerende aanpak te kiezen: we stellen een diagnose voor alles wat er mis is en dat repareren we vervolgens. Dit kan mensen helpen hun ontevredenheid te beteugelen, het geeft minder ongeluk, maar het draagt niet bij aan meer geluk.
De meest effectieve manier om meer geluk te creeeren is om in kleine stapjes meer tijd te besteden aan de dingen die we kennen en waar we goed in zijn. Dat verlegt je focus van dat wat je ongelukkig maakt naar die dingen waar je plezier aan beleeft. Je zou (in overleg met je baas) kunnen kijken hoe je de invulling van je baan zo kunt aanpassen dat je meer tijd besteedt aan die dingen die je leuk vindt en waar je goed in bent.
Maar, de andere belangrijke factor is de manier waarop je denkt. Dus, in plaats van te zeggen “Ik haat het bijwerken van de administratie”, denk je “Door de administratie te doen kan ik mijn klanten beter adviseren en vroegere adviezen makkelijker terugvinden”, of welk voordeel dat vervelende klusje jou ook biedt.
Bouw aan een groot netwerk van collega’s
De meesten van ons besteden veel tijd op het werk maar vergeten daarbij dat dat een groot deel van onze identiteit maakt. Dat betekent dat als we niet tevreden zijn met ons werk, dit invloed heeft op ons zelfbeeld en algehele gevoel van welbevinden.
Onderzoek wijst uit dat je voor werkplezier je lol moet hebben in wat je doet en het gevoel moet hebben dat wat je doet de moeite waard is. Maar je moet vooral ook goede contacten hebben met collega’s. Mensen zijn het ongelukkigst op het werk, als ze geen goede relaties onderhouden met collega’s. Je hoeft niet iedereen aardig te vinden, maar je moet wel kunnen bouwen en vertrouwen op een grote groep collega’s. Mik dus op het vergaren van een zo groot en breed mogelijke groep contacten op het werk. Deze groep is jouw back-up als de druk een keer (te) hoog oploopt of als er zaken verkeerd (dreigen te) lopen.
Zet mensen in de baan die bij hun past
Veel bedrijven onderkennen het belang van betrokken medewerkers: zij zijn productiever, meer innovatief en stappen minder snel op. Er is ook een sterk verband tussen betrokkenheid en werkplezier. Mensen kunnen niet betrokken zijn als ze ongelukkig zijn, maar het is niet hetzelfde. Bijvoorbeeld: een medewerker die ermee wegkomt om zo min mogelijk werk te verzetten kan gelukkig zijn, maar een betrokken medewerker combineert geluk met een behoefte om hard voor de zaak te werken.
Bedrijven moeten hun medewerkers een gevoel van zingeving geven. Medewerkers moeten kunnen zien hoe hun werk bijdraagt aan iets groters. Ook moet helder zijn wat van hun wordt verwacht en hoe ze daarin ondersteunt worden. Maar misschien wel het belangrijkste, moeten bedrijven zorgen dat de juiste mensen op de juiste plaats zitten – een mismatch maakt het vrijwel onmogelijk om werkplezier te hebben of betrokken te zijn.
Creëer een gevoel van vrijheid en zelfstandigheid
De Chinezen hebben een spreekwoord dat zegt dat mensen drie dingen nodig hebben om gelukkig te zijn: iemand om lief te hebben, iets te doen, en iets te hopen. Ieder persoon heeft invloed op alle drie, maar in het bijzonder op de tweede. Voor de meeste mensen geeft werken een doel of is het een uiting daarvan.
Werkgevers kunnen helpen door de mensen een zekere mate van vrijheid en autonomie te laten in hoe medewerkers hun werk invullen. Het bedrijf profiteert hiervan omdat meer vrijheid zich in het algemeen vertaalt in een hogere mate van creativiteit en productiviteit.
Interessant is dat veel mensen veel meer vrijheid in hun baan hebben dan ze beseffen – vaak denken ze dat er beperkingen zijn, maar in werkelijk bestaan die vaak niet. Managers hebben dus niet alleen een verantwoordelijkheid om mensen autonomie op het werk te geven, maar ook om hen te laten zien waar die autonomie al bestaat. Sommige managers vinden misschien dat het hun taak is om hun medewerkers directe aanwijzingen te geven, maar de beste leiders beseffen dat het doelmatiger is om op te treden als coach en supporter.
Naar een origineel artikel in de Sunday Times. Lees het engelstalige origineel hier.