“Een haas leeft gemiddeld vier jaar; een schildpad honderd.”
Dit artikel is een oproep tot middelmatigheid. Een pleidooi voor minder hard werken, minder presteren, voor goed is goed genoeg, voor lagere verwachtingen, voor een korter takenlijstje, voor op tijd naar huis gaan en om vooral je kop niet boven het maaiveld uit te steken en dus niet op te vallen. Om wat luier te zijn.
En dat klinkt misschien een beetje raar, omdat het in strijd is met alles wat je de afgelopen jaren op trainingen, uit managementboeken en van jouw baas hebt geleerd. We hebben geleerd te presteren, succesvol te zijn, 110 procent te geven en ons positief te onderscheiden van anderen. Maar de sleutel tot geluk is toch echt middelmatigheid.
1. We hebben te weinig tijd
Er gaan maar 24 uur in een dag en 7 dagen in een week en ouder dan honderd ga je echt niet worden. Onze tijd is dus beperkt en dat wat wij willen bereiken zal daar dus in moeten passen. Onlangs is mij gevraagd om mijn prioriteiten in het leven te beschrijven (vrienden, ontspanning, werk, liefde,…) en vervolgens twee weken lang bij te houden waaraan ik mijn tijd besteed. De conclusie was onthutsend. Dat wat ik het belangrijkste vind, krijgt veel, heel veel minder tijd dan datgene waaraan ik eigenlijk een hekel heb. Ik werk me (zoals zovelen) een slag in de rondte, terwijl vrienden en familie er bekaaid afkomen. Een eye-opener om de balans tussen werk en privé te herstellen. Om niet zomaar over te werken, geen werk mee te nemen naar huis en daar ook niet bereikbaar te zijn voor het werk. Doe het zelf maar eens en bekijk hoe de uitslag jou bevalt.
2. Hoge verwachtingen leiden maar tot teleurstelling
Wie hoge verwachtingen heeft van zijn werk (of bij zijn baas hoge verwachtingen wekt over af te leveren producten) kan alleen maar teleurstelling oogsten. Hoe groter de verwachting, hoe groter de kans dat daarbij iets niet volgens verwachting verloopt. Als je voor een afstudeerproject een 10 verwacht, dan valt een 9 enorm tegen. Als je belooft deze week een project af te ronden, dan is uitstel tot maandag (voor jou, je baas en de klant) vervelend. Waren je verwachtingen wat minder, dan kon je situaties als succes beschouwen.
3. Prestaties wekken verwachtingen
Als jouw bedrijf of jij persoonlijk meer produceren dan oorspronkelijk gepland, dan worden voor de komende periode de doelen naar boven bijgesteld. Sta je aan de lopende band, dan wordt de snelheid steeds iets verder opgeschroefd totdat je het nog net kunt bijhouden. Je moet dus steeds meer presteren om aan de verwachtingen te kunnen blijven voldoen. Je creeert je eigen ratrace. Als je vervolgens aan de bijgestelde doelen niet kunt voldoen, dan zijn de rapen gaar en kelderen de aandelen of krijg jij een functioneringsgesprek.
4. De wet van de afnemende meeropbrengst
Deze wet is op heel veel van toepassing, dus ook op je werk. Om beter te presteren dan de vorige keer, zul je steeds meer energie in je werk moeten steken. De investering weegt op een gegeven moment echter niet meer op tegen de meerwaarde die je genereert. Hoeveel geld moet je verdienen voordat je tevreden bent. Hoe hard moet je daarvoor werken en wat raak je daardoor kwijt (vrije tijd, contact met familie en vrienden, rustig werken)? En is dat het waard. Dan kun je van je vette salaris in je spaarzame vrije tijd naar een vijf sterren restaurant. Maar brengt wat minder salaris en een picknick in de natuur niet veel meer geluk?
5. Goed is goed genoeg
Wie streeft naar perfectie, is gedoemd om altijd consessies te doen en dus altijd ontevreden te zijn met het bereikte resultaat. Perfectionisten maken zich druk om de kleinste details, zijn veeleisend en kieskeurig. Wie vindt het leuk om collega van een perfectionist te zijn? Iemand die veel van jou als collega-teamlid eist, maar ook nog eens je ogen uitsteekt met zijn perfecte resultaten? Een perfectionist heeft dus helemaal niet zoveel vrienden. Streef jij echter naar half werk, gewoon een voldoende resultaat, dan maak je veel meer vrienden op het werk en kom je een stuk relaxter thuis.
6. Prestatie wekt geen bewondering
Wie denkt dat presteren een reden voor bewondering is, heeft het vreselijk mis. Voor collega’s is het reden om jaloers te zijn en voor je baas kan het een bedreiging zijn (wie weet ziet iedereen dat jij veel beter bent dan hem). Als ze de kans krijgen, zullen ze dan ook proberen je pootje te lichten.
En daarbij, wie is geinteresseerd in jouw prestaties? Vind jij het leuk om van je buurman te horen hoe goed hij een project heeft afgerond, hoe goed zijn aandelen gaan, hoe mooi zijn nieuwe leasebak is? Nee, toch. Je voelt je hooguit een minkukel vergeleken met hem. Jouw buurman is bezig met uiterlijk vertoon en werkt zich waarschijnlijk een ongeluk om steeds maar ietsje meer dan zijn omgeving te zijn. Het enige wat hij daarmee doet is iedereen de ogen uitsteken die hem vervolgens de rug zullen toekeren. Voor wie presteer je dan zoveel?
Minder presteren op het werk
Wat betekent dit nu voor je werk? Minderpresteerders zijn de beste en meest betrouwbare medewerkers. Ze hebben minder last van collega’s die jaloers op hen zijn en krijgen dus makkelijker hulp van anderen als ze dat nodig hebben (wie wil er nou een uitslover helpen). Ze hebben ook geen last van anderen die in hun succes willen delen; iets wat zeker speelt als de bedrijfscultuur aanzet tot grote prestaties. Hoe dan ook verliest dan de presteerder. Ofwel laat hij anderen delen in het succes, of hij zet zich tegen hen af. In beide gevallen leidt het tot frustratie en strijd.
Minderpresteerders vormen geen bedreiging, niet voor collega’s en niet voor de baas. Als een project mislukt of wat minder is dan normaal, dan is er geen man overboort. Van hen wordt immers minder verwacht. Lukt het een keer wel, dan zal het worden opgevat als een fantastisch resultaat.
Daarbij mopperen en klagen uitslovers veel. Dat hangt samen met het perfectionisme dat zij nastreven. En waar heeft het management een hekel aan? Juist, zeuren. Minderpresteerders hebben daarvan geen last. Omdat goed ook goed genoeg is, is er nauwelijks reden tot klagen. Het feit dat zij zonder gezeur gewoon hun werk doen, wordt door het management met tevredenheid bezien.
Tot slot. Wie succesvol wil zijn, zal steeds verder opklimmen op de carrièreladder en daarbij omringd worden door andere succesvolle mensen. Dat betekent dat de meerpresteerder steeds harder zijn best moet doen om te blijven opvallen. Dan moet hij blijven doorstampen ten koste van gezondheid en relaties.
In een notendop
Streven naar succes is levensgevaarlijk. Het ultieme doel bereik je immers nooit (wie streeft naar succes wil altijd meer, ook wanneer je je doel hebt bereikt, is er altijd wel weer een mooier of groter doel). En dat leidt onvermijdelijk tot tegenslagen, ontevredenheid, frustratie, een slechte nachtrust en stress.
Streef dus naar minder succes. Dat is makkelijker, je hoeft er weinig moeite voor te doen, is rustiger en verstandiger. Je voorkomt stress, hebt een beter humeur, bent minder gejaagd, je krijgt paradoxaal genoeg meer waardering, hebt meer tijd voor vrienden en familie en je zult beter slapen. Waarvoor kies jij?
Dit artikel is geinspireerd door het boek “De kracht van het nu even niet” van Ray Bennett.